“Kutup Denizlerindeki Balıklar Nasıl Donmaktan Kurtuluyor?”
Arktik Okyanusu’ndaki Balıkların Donmamasının Sırrı: Antifriz Proteinleri!
Arktik Okyanusu’nda yaşayan balıkların nasıl donmadığını merak eden bilim insanları, sıfırın altındaki sıcaklıklarda kan akışını sağlayan doğal bir antifrizin varlığını keşfettiler.
Kutuplarda doğal yaşam savaşı veren deniz canlılarının hayatta kalmasının sırrı, Kuzey Kutbu’ndaki düşük su sıcaklığı ile balık kanının donma noktası arasındaki farkta yatıyor. Deniz suyunun sıcaklığı -1.89 dereceye kadar düşebilirken, balık kanının donma noktası -0.89 derecedir.
Normal şartlarda, belirli bir enlemden sonra balıkların donması beklenirken, bu canlılar kanlarındaki özel bir protein sayesinde buzlanmadan hayatta kalmayı başarıyorlar. Yaklaşık 50 yıl önce keşfedilen bu koruyucu proteinlerin çalışma prensipleri şimdi daha detaylı bir şekilde incelenmekte.
Bochum Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, protein varlığında su moleküllerinin davranışlarını incelemek amacıyla terahertz spektroskopisini kullanarak, su moleküllerinin proteinlerin yanında yavaşladığını tespit ettiler.
Bu yavaşlama sayesinde balıkların vücutlarındaki su molekülleri normalden daha yavaş bir şekilde bağ oluşturarak donmayı engelliyorlar. Antifriz proteinleri sayesinde balıkların vücutlarının donma noktası -2,7 dereceye kadar düşebiliyor ve bu da onların aşırı soğuk koşullarda dahi hayatta kalmasını sağlıyor.
Böylece, Arktik Okyanusu’nda yaşayan balıkların donmamasının temelinde, vücutlarında bulunan antifriz proteinlerinin muazzam bir koruyucu etkiye sahip olması yatıyor. Bu bilimsel keşif, kutup denizlerindeki yaşamın şaşırtıcı ve dayanıklı yönlerinden sadece biri olarak karşımıza çıkıyor.