Gümrü Antlaşması: İmzalandığı Tarih, Maddeleri ve Özellikleri
Gümrü Antlaşması Nedir, Ne Zaman İmzalandı?
3 Aralık 1920 yılında TBMM ile Ermenistan arasında imzalanmış olan Gümrü antlaşması oldukça önemli bir dönüm noktasıdır.
Gümrü Antlaşması Maddeleri ve Özellikleri Nelerdir?
– Sarıkamış, Batum, Erzurum, Oltu, Artvin ve çevresi Türkiye Büyük Millet Meclisine bırakılmıştır.
– Ermenistan, Sevr antlaşmasının geçersiz olduğunu kabul etmek zorunda kalmıştır.
– Ermeniler, Doğu Anadolu bölgesinin üzerindeki bütün hedeflerinden vazgeçmiş ve bu bölgeleri kapsayan büyük Ermeni devleti kurma hayalini de bırakmışlardır.
– Anadolu halkının ordu ve meclise olan güveni artmıştır.
– Misak-ı Millinin doğu bölgesindeki sınırları bu antlaşma ile kesin olarak belirlenmiştir.
– Türkiye Büyük Millet Meclisi bu antlaşma ile uluslararası alanda saygınlık kazanmıştır.
Gümrü Antlaşması Önemi
Gümrü antlaşması ile birlikte Osmanlı devletinin imzalamış olduğu Sevr barış antlaşması ilk defa geçersiz sayılmış, Ermenistan TBMM’yi tanımıştır. Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin saygınlığı artmış, Kurtuluş Savaşı’nın doğu cephesi kapanmış ve resmi olarak Türkiye ismi anılmıştır. Ayrıca bu antlaşma TBMM ile Sovyet Rusya arasında görüşmelerin de yolunu açmıştır.
Gümrü Antlaşması Sonuçları
Gümrü antlaşmasıyla doğu cephesi milli mücadelede kapanmış, Doğu Anadolu Ermenilerin işgali altından kurtulmuş ve TBMM’nin ilk diplomatik zaferi olmuştur. Türkiye’nin hukuken tanındığı bu antlaşma sonrası Rusya ile ilişkiler güçlenmiş, sınırlar çizilmiş ve iki ülke arasında diplomatik ilişkiler başlamıştır. Ermenistan ve Türkiye arasında savaş tazminatı ödenmeyeceği gibi aleyhte antlaşma imzalanması da yasaklanmıştır.
