Bahçesaray Antlaşması: Tarih ve Maddeler Hakkında Bilmen Gereken Her Şey

Bahçesaray Antlaşması Nedir, Ne Zaman İmzalandı?

Bahçesaray antlaşması diğer adıyla Cehrin antlaşması olarak da bilinir. Osmanlı Devleti ve Rus Devleti arasında 3 Ocak 1681’de imzalanan ilk anlaşmadır. Bu anlaşmadan sonra iki devlet uzun bir süre mücadele etmiştir. Osmanlı-Rus savaşının sonucunda imzalanan Bahçesaray Anlaşması, Osmanlı’nın güçlü olduğu zamanlarda gerçekleşmiştir. Savaşın galibi olarak Osmanlı Devleti kabul edildiğinden, Osmanlı İmparatorluğu bu antlaşmadan karlı çıkmıştır. Alınan topraklar açısından da Osmanlı İmparatorluğu için önemli bir anlaşmadır. Bir barış anlaşması olarak bilinse de, bu antlaşma yalnızca iki devlet arasında değil, aynı zamanda Kırım hanedanlığı tarafından da imzalanmıştır. Çünkü Kırım hanedanlığı o dönemde Osmanlı Devleti’ne bağlı bir millet olduğundan, etkileri hem Kırım hem de Osmanlı üzerinde büyüktür. Bahçesaray Anlaşması uzun süre barış ortamı sağlamıştır.

Bahçesaray Antlaşması Maddeleri ve Özellikleri Nelerdir?

Bahçesaray Anlaşması, Osmanlı Devleti ve Rus Devleti arasında imzalanan ilk anlaşmadır. Bu anlaşma ile Osmanlı Devleti tüm gücünü Rus Devleti üzerinde göstermeye başlamıştır. Özellikle maddeleri açısından hem Kırım Hanlığı’nın hem de Osmanlı’nın kazandığı bir antlaşma olmuştur. Antlaşmanın maddeleri şu şekilde sıralanabilir:

1. Rus Çarlığı ve Osmanlı Devleti arasında sınırın Dinyeper Nehri olarak kabul edilmesine karar verilmiştir. Bu sınıra her iki devletin de saygı göstermesi gerekmektedir.
2. Rus ve Osmanlı Devletleri arasında 20 yıl süreyle barışın hakim olacağı öngörülmüştür.
3. Güney Buğ Irmağı ile Dinyeper Irmağı arasında her iki devletin de askeri faaliyet ya da yerleşim yapmaması kararlaştırılmıştır. Türkler, Dinyeper Irmağı’nın her iki kıyısında sürülerini otlatma hakkına sahip olacaktır.
4. Kazakların balıkçılık ve tuz üretimi için serbestçe kullanabileceği sınırlar belirlenmiştir.
5. Bratslav, Podolya ve Kiev’in güneyi (Çehrin) Osmanlı İmparatorluğu egemenliği altında kalacaktır.
6. Ukrayna’nın güney bölgesinde herhangi bir kısıtlama olmayacaktır.

Bahçesaray Antlaşması Önemi

Bahçesaray Antlaşması, Rus Devleti ve Osmanlı arasında yapılmış ilk antlaşma olmasıyla tarihe geçmiştir. Antlaşmanın maddeleri ve hedefleri, gelecek için ileriye dönük olarak belirlenmiştir. Her iki devletin de sağlam bir gelecek kurması açısından çok önemli bir antlaşma olmuştur. Rus ve Osmanlı’nın her cephede savaş halinde olması nedeniyle barış anlaşması imzalamaları gerektiği düşüncesiyle Bahçesaray Antlaşması yapılmıştır.

Bahçesaray Antlaşması Sonuçları

Bahçesaray Antlaşması’ndan sonra Rus Devleti, kısa bir süre sonra tüm maddeleri yok sayarak Türk topraklarına saldırmıştır. Osmanlı Devleti ile yapılan ilk antlaşma olması nedeniyle de oldukça önemlidir.

Kaynak: Makalenet