DSÖ’ye göre Türkiye’de, temiz hava ile öne çıkan bir şehir bulunmuyor!
Sağlıklı olabilmenin ve sağlıklı kalabilmenin koşulları
Sağlıklı olabilmek ve sağlıklı kalmak için birçok koşulun yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu koşullar arasında güvenli barınma alanları, eğitim, gıda, gelir, istikrarlı bir ekosistem, sürdürülebilir kaynaklar, sosyal adalet ve eşitlik yer almaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) açıklamasına göre, dünya genelindeki ölümlerin yaklaşık dörtte biri çevre ile ilişkilidir. Hava kirliliği, su ve sanitasyon sorunları, iklim değişikliği ile olumsuz sağlık etkileri, zararlı kimyasallara maruz kalmak, işyerlerinde maruz kalınan toksik kimyasallar gibi nedenler bu sorunların başlıcalarıdır.
Dünya genelindeki ölümlerin dörtte birinin nedeni çevre kirliliği
Çevre kirliliği, çevreye (hava, denizler, okyanuslar, içme suyu kaynakları, toprak) zarar verebilecek maddelerin girmesi olarak tanımlanmaktadır. İnsan kaynaklı etkinlikler ve atıklar çevre kirliliğinin başlıca nedenidir. Hava kirliliği, su kirliliği ve toprak kirliliği çevre kirliliği türleri arasında yer almaktadır. Hava kirliliğine neden olan kimyasal maddeler, toz ve gazlar; su kaynaklarının kirlenmesi; deniz ve okyanusların cıva, nitrojen, fosfor, plastik ve petrol atıklarıyla kirlenmesi; toprağın kurşun, cıva, böcek ilaçları, endüstriyel kimyasallar, elektronik atıklar ve radyoaktif atıklarla zarar görmesi önemli kirlilik nedenleridir. Ayrıca gürültü, iş çevresinde karşılaşılan riskler ve iklim değişikliğinin neden olduğu çevresel sorunlar da çevre açısından risk oluşturmaktadır.
Hava kirliliği en büyük tehlike
Hava kirliliği dünya genelinde yaklaşık 7 milyon erken ölüme neden olmaktadır. Lancet dergisinde yer alan bir analize göre, çevre kirliliği yılda 9 milyon ölüme yol açmaktadır. Hava kirliliği, su kirliliği ve sanitasyon sorunları, işyerlerindeki kirleticiler ve kurşun kirliliği, kirlilik nedenli ölümler arasında önde gelen faktörlerdir. Ayrıca kentsel alanlarda yaşanan gürültü kirliliği de dikkate alınmalıdır. Çevre kirliliği sonucunda meydana gelen ölümlerin özellikle bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı olduğu görülmektedir. Kalp hastalıkları, kronik solunum yolu hastalıkları, kanserler, kaza ve yaralanmalar ile inme ve diyabet bu hastalıklar arasındadır.
Hava kirliliği her yıl 40 binden fazla ölüme neden oluyor
Türkiye’de hava kirliliği tahminen her yıl 40 binden fazla ölüme neden olmaktadır. Ayrıca sanayi yoğun bölgelerde ve kentsel alanlarda su kaynaklarının kirlenmesi, gürültü, atıklar, işyerlerindeki riskler gibi faktörler de kirlilik nedenleri arasında yer almaktadır. Sanayi kuruluşlarının ve büyük endüstriyel tesislerin bulunduğu alanlar ile büyük şehirler, hem kirlilik riskleri hem de nüfus yoğunlukları açısından önemli birer etkendir.
Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz’a göre, Dilovası bölgesinde yapılan bir araştırmada kanser nedenli ölümlerin Türkiye ortalamasının 3 katı olduğu belirlenmiştir. Ergene Nehri de sanayi kaynaklı kirlilik nedeniyle ciddi bir çevre sorunu oluşturmaktadır.