Engelli bir çocuğun annesi, özel bir haktan yararlanarak erken emeklilik yapabilir

Ağır Engelli Çocuğu Bulunan Annelerin Erken Emeklilik Hakkı

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 28’inci maddesi uyarınca, başkasının bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan annelerin erken emeklilik hakkı bulunuyor. Ağır engelli çocuk annesi olanlar, SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı’na bağlı olarak sigortalı bir işte çalışıyorsa erken emeklilik hakkından yararlanabilir. İsteğe bağlı sigortası bulunan anneler de bu haktan yararlanabilir.

Ağır engelli çocuk annelerinin prim günlerine dörtte bir oranında süre ilave edilir. Bu ilave süreler dolayısıyla emekli aylıkları artar ve emeklilik yaş haddinden ilave süre kadar indirim yapılır.

Başvuru için ağır engelli çocuğun tescil işlemi yapılması gerekmektedir. Bu işlem emeklilik başvurusu sırasında da yapılabilir, ancak daha önce yapılması önerilir. Çünkü çocuk tedavi sonucunda iyileşirse, ağır engellilik hali sonradan ortadan kalkarsa veya çocuk yaşamını yitirirse o süreye kadar olan hakkın kullanımı imkansız hale gelir. Tescil için 4/a ve 4/b kapsamında sigortalı çalışan kadınlar ile 4/b kapsamında isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, çocuklarının ağır engelli olduğunun tespit edilmesi için bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüklerine veya merkez müdürlüklere başvurmalı. Kamu görevlilerinin (4/c) ise başvuruyu çalıştıkları kamu kurumlarına yapması gerekmektedir.

Başvuru yapan annelerin çocukları, sağlık raporu düzenleme yetkisine sahip kamu hastanelerine sevk edilir. Hastanelerce düzenlenen raporun SGK Bölge Sağlık Kurulu tarafından onaylanmasıyla tescil işlemi gerçekleştirilir.

Engelli çocuk annelerinin prim günlerine 4’te 1 oranında ilave edilir. Bu ilave süreler emeklilik yaşından indirilir. Örneğin, 2880 (8 yıl) prim günü varsa, 720 gün (2 yıl) ilave edilir ve emeklilik yaşı normalde 58 ise 56’ya çekilir. İlave sürelerin dikkate alınabilmesi için çocuğun yaşaması, çocuğun evlenmemesi, anne eşinden boşanmış ise çocuğun velayetinin annede olması gerekmektedir. Çocuğun ölümü, boşanma durumunda velayetin anneden alınması, çocuğun evlenmesi veya engelli çocuğun bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanmaya başlaması halinde ilave hak sona erer.

Kendisi veya eşiyle birlikte evlat edindiği ağır engelli çocuğu bulunan anneler de erken emeklilik hakkından yararlanır. Bu durumda erken emeklilik hakkı hesaplanırken, evlat edinme tarihleri dikkate alınır.

Ağır engelli çocuğu bulunan anne aynı zamanda yıpranmaya tabi bir işte çalışıyorsa, örneğin asker veya polis ise hem engelli çocuğundan dolayı erken emeklilik hakkından, hem de mesleğinden dolayı sağlanan yıpranma hakkından yararlanır.

Birden fazla ağır engelli çocuğu bulunan anneler, her iki çocuk için de rapor almak zorundadır. Ancak yalnızca bir çocuk için erken emeklilik hakkından faydalanabilirler. Çocuklardan biri yaşamını yitirirse hakkı diğer çocuk üzerinden devam eder.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna dair rapor, belirli koşulları sağlayan kişilere verilir. Bu koşullar raporda detaylı bir şekilde belirtilmiştir.