1926 Ankara Antlaşması: İmza Tarihi ve Oluşum Süreciyle İlgili Bilgiler ve Antlaşmanın Öne Çıkan Maddeleri Hakkında Detaylar

1926 Ankara Antlaşması Hakkında Detaylı Bilgi

1926 Ankara Antlaşması, Türkiye ve Irak arasında Musul sorununu çözmek, sınırları belirlemek ve komşuluk ilişkilerini geliştirmek amacıyla imzalanan önemli bir antlaşmadır. Bu antlaşma 1926 yılının 5 Haziran tarihinde resmi olarak imzalanmıştır.

Antlaşmanın imzacıları arasında Birleşik Krallık, Türkiye Cumhuriyeti ve Irak bulunmaktaydı. Türkiye’nin, istikrarsızlaşması durumunda sınır bölgesinde askeri çatışmaya girebileceği konusu da antlaşmanın önemli bir maddesiydi. Bu askeri etki alanı özellikle Musul ve Kerkük bölgesini kapsamaktaydı.

1926 Ankara Antlaşması’nın Sebebi ve Arka Planı

Türkiye, 1926 yılında Musul sorunu adı verilen krizle karşı karşıya kalmıştı. Musul’un Türkiye’ye ait olduğu Mondros Ateşkes Antlaşması’yla belirlenmişti, ancak o dönemde Irak bölgesi İngiltere’nin egemenliği altındaydı. İngiltere, işgal hakkını savunarak Musul’u işgal etmiş ve konuyu Milletler Cemiyeti’ne taşımıştı.

1926 Ankara Antlaşması’nın Maddeleri ve Özellikleri

– Kerkük ve Musul’un Irak’a bırakılması

– Irak sınırının 1924 yılındaki Milletler Cemiyeti kararına uygun biçimde belirlenmesi

– Türkiye ve Irak’ın belirlenen sınırlara ihlalde bulunmaması

– Brüksel hattının Irak ve Türkiye arasında kalması

– Irak’ın Musul’dan çıkardığı petrolün %10’unu Türkiye’ye göndermesi

– Türkiye’nin yaklaşık 4 yıl boyunca Irak’tan petrol alması ve kalan yılları İngiltere’ye karşılık 500.000 sterlin ödemesi

– Irak vatandaşı olup Türkiye’yi savunan kişilerin genel af kapsamına alınması

– Antlaşmanın 10 yıl geçerli olması ve sonrasında feshedilebilme hakkı

Türkiye-Irak İlişkilerinin Gelişimi

1926 Ankara Antlaşması’ndan sonra Türkiye ile Irak arasındaki ilişkiler olumlu bir şekilde gelişmeye başladı. Antlaşmadan sonra tarafların başkentlerinde elçilikler açıldı ve ticaret anlaşmaları yapıldı. Irak’ın 1932’de bağımsızlığını ilan etmesi ve 1937’de imzalanan Saadabad Paktı, Türkiye-Irak ilişkilerindeki olumlu gelişmelerin bir yansımasıydı. Bu antlaşmalar, bölgedeki barış ve işbirliğini güçlendirmiştir.

Sources: Makalenet