Hücresel Dünyanın Sessiz Kahramanı: Endoplazmik Retikulum ve Sıradışı Özellikleri! Bu Cellat, Görevlerinde Nasıl Parlıyor?

Endoplazmik Retikulum Nedir?

Endoplazmik Retikulum, yalnızca ökaryotik hücrenin sitoplazmasında bulunan karmaşık bir tübüler zar ağıdır. Endoplazmik retikulum iki şekilde ortaya çıkar; ribozom çivili bir yüzeye sahip bir tip ve pürüzsüz bir yüzeye sahip bir tipdir. Bu membranlar sürekli kıvrımlar oluşturur, sonunda nükleer membranın dış tabakasına katılır. Sperm hücreleri ve kırmızı kan hücreleri dışında, endoplazmik retikulum, diğer tüm ökaryotik hücre tiplerinde görülür.

Endoplazmik Retikulum Özellikleri Nelerdir?

Endoplazmik retikulumun yapısı bir kese şeklindedir. ER iki tip olduğundan, her birinin kendine özgü ayırt edici özellikleri vardır. Bunlar;

• Kaba Endoplazmik Retikulum Yapısı: Kaba endoplazmik retikulum, görünüşünden dolayı böyle adlandırılmıştır. Dış yüzeyinde birkaç ribozoma sahip bir dizi bağlantılı düzleştirilmiş kesedir. Karaciğerdeki proteinleri, bezlerdeki hormonları ve diğer maddeleri sentezler ve salgılar. Kaba ER, protein sentezinin gerçekleştiği hücrelerde (hepatositler gibi) belirgindir.
• Pürüzsüz Endoplazmik Retikulum Yapısı: Düz endoplazmik retikulum ise ribozomlara sahip değildir. Düz endoplazmik retikulum tübüler bir forma sahiptir. Hücre zarlarındaki başlıca lipidler olan fosfolipidlerin üretimine katılır ve metabolizma sürecinde esastır. Pürüzsüz ER, kaba ER’nin ürünlerini diğer hücresel organellere, özellikle Golgi aygıtına taşır.

Endoplazmik Retikulum Görevleri Nelerdir?

Yukarıda belirtildiği gibi, endoplazmik retikulum iki türe ayrılır ve bu ER türlerinin her ikisi de belirli işlevleri yerine getirir;

• Pürüzsüz Endoplazmik Retikulum Görevleri: Pürüzsüz ER, fosfolipidler ve kolesterol gibi temel lipidlerin sentezinden sorumludur. Ayrıca steroid hormonlarının üretiminden ve salgılanmasından sorumludur. Karbonhidrat metabolizmasından da sorumludur. Pürüzsüz ER, kalsiyum iyonlarını depolar ve serbest bırakır. Bunlar sinir sistemi ve kas sistemleri için oldukça önemlidir.
• Kaba Endoplazmik Retikulum Görevleri: Kaba ER’nin işlevlerinin çoğu, protein sentezi ile ilişkilidir. Ayrıca protein katlanmasında hayati bir rol oynar ve kalite kontrolünü sağlar. Protein sentezi ve protein katlanmasından sonra ikinci en önemli fonksiyon protein ayrıştırmadır.