Ulema Kimdir ve Hangi Niteliklere Sahiptir? Ulema Sınıfının Özellikleri Nelerdir?
Ulema Nedir, Kime Denir?
Bir sınıf olarak bilinen ulema sınıfı Müslüman ülkelerde karşılaşılan bir kavramdır ve eğitimle ilgili olması bakımından da günümüzde kullanılmaz. Müslüman ülkelerdeki eğitim veren din alimlerine ulema adı verilmiştir. Kadın ve erkek olmak üzere iki farklı şekilde sınıflandırılan ulema sınıfında erkek eğitmenlere alim, kadın eğitmenlere de alime denir.
Türk dil kurumuna bakıldığında ulema kelimesinin anlamı bilgin ya da sarıklı din bilgini demektir. Ayrıca hem Kur’an’- Kerim’de hem de hadislerde ulemalardan bahsedilmiştir. Osmanlı döneminde yaygın bir şekilde eğitim veren kişiler ulemadır ve hem din hem de diğer alanlarda ders verirler.
Ulema Sınıfının Özellikleri Nelerdir?
Ulema kelimesi kavram olarak Müslüman ülkelerde toplumu dini açıdan İslami ilkelere göre idare eden bir sınıftır. Ulemanın görevi Tanrı’ya hizmet etmek ve halkı bu anlamda eğitmektir. Ulema’nın arif, nesebi temiz, halim-salim, dürüst, araştırıcı, itibarlı ve güzel ahlaklı kimselerden oluşması gerekir.
Son derece gelenek yönü kuvvetli olan ulemalar klasik İslam kültürünü ve ilim anlayışını da temsil ederdi. Ulema sınıfında sosyal üstünlük mala ya da mülke dayanmaz. Bunun için dindarlık ve iyi ahlak önemli kabul edilir.
Ulema Sınıfı Kimlerden Oluşur?
Osmanlı devleti döneminde medreselerin açılmasıyla birlikte ulema sınıfı da ortaya çıkmıştır. Bu sayede 14. yüzyıldan başlayarak din ve farklı alanlarda da eğitimler vermek için görevlerine başlamışlardır. Yüzyıllar boyunca verilmiş olan eğitimler ile beraber ulemalar zamanla daha önemli bir sınıf haline gelmiştir.
Daha çok din alimlerden oluşan ulema sınıfı İslamiyet dışında farklı konularda da eğitimler vermiştir. Özellikle 14. yüzyıldan sonra önemli bir saygınlık kazanmışlardır ve bu durum uzun seneler boyunca devam etmiştir. Böylece ulema sınıfı ayrıcalıklı bir sınıf olarak görülmüştür.
Ulema Sınıfı Görevleri Nelerdir?
Ulema fakihler, müderrisler, kadılar ve müftüler oluşmaktadır. Fakihler şeriat hakkında araştırmalar yaparlar, müderrisler eğitim işlerini yürütürler ve kadılar da İslam hukukunun yargılayıcı yönünü temsil ederdi. Müftüler ise ibadet işlerini idare eden kişilerdir. Ulemanın başındaki kişi Şeyhülislam olarak kabul edilirdi.
Yukardan aşağıya doğru ulema sınıfındaki görevliler Şeyhülislam, kazasker, müderris, kadı ve müftü olarak bilinmektedir. Bu kişilerin altında da imam ve müezzin gibi görevliler bulunur. Ulema sınıfı devlet ve halk arasında bir köprü özelliği taşımıştır ve halka dini bilgiler vermiştir. Kur’an’da da ulema sınıfı ile ilgili bilgiler verilmiştir ve 18. yüzyıldan sonra da önemini kaybetmiştir.
